Czym jest TCO samochodu i jak optymalizować Total Cost of Ownership?

Kosz zakupu pojazdów nie powinien być jedynym kryterium oceny ich opłacalności podczas budowania floty w firmie. Nie zawsze niska cena transakcyjna zapewnia oszczędności ekonomiczne w dłuższej perspektywie. Dlatego tak ważne jest jednoczesne uwzględnienie wskaźnika TCO samochodu przy podejmowaniu decyzji.

Sprawdź, co to jest TCO auta, z jakich składa się elementów i dlaczego jego zrozumienie jest tak ważne przed zakupem samochodu. Dowiedz się także, jak obliczyć TCO w przypadku finansowania floty leasingiem lub wynajmem.

TCO – co to jest w kontekście samochodu?

TCO (Total Cost of Ownership) to metoda analizy, która pozwala określić całkowity koszt pozyskania i utrzymania samochodu – od dnia jego zakupu aż do zezłomowania lub sprzedaży na rynku wtórnym.

Jakie czynniki uwzględnia Total Cost of Ownership?

Przy obliczaniu TCO auta warto wziąć jednocześnie pod uwagę:

• koszty bezpośrednie – można je łatwo powiązać z danym pojazdem, np. cena zakupu, ubezpieczenie czy utrata wartości,
• koszty pośrednie – ich wysokość jest niezależna od konkretnego auta, np. dostawa i cło.

Poniżej bardziej szczegółowy podział kosztów TCO samochodu na poszczególne kategorie.

Koszty nabycia:

• finansowanie (np. gotówka, leasing, najem czy kredyt),
• opłata za rejestrację pojazdu,
• cło, akcyza,
• opłaty księgowe,
• prowizja dla pośrednika,
• dostawa.

Koszty posiadania:

• amortyzacja (utrata wartości auta wraz z upływem czasu),
• zarządzanie flotą firmową (w tym zakup systemu informatycznego, licencji) oraz wynagrodzenia dla pracowników,
• zakup dodatkowych elementów wyposażenia.

Koszty eksploatacji (użytkowania):

• zużycie paliwa, energii elektrycznej,
• opłaty za przejazdy autostradą,
• parkowanie,
• mycie samochodu,
• szkolenia dla kierowców (np. z zasad ecodrivingu),
• zakup ładowarek wallbox (w przypadku aut elektrycznych),
• wymiana oleju i płynów eksploatacyjnych,
• mandaty.

Koszty utrzymania:

• ubezpieczenie komunikacyjne,
• wymiana ogumienia i wycieraczek,
• przechowywanie opon,
• serwis (w tym naprawy),
• okresowe przeglądy i badania techniczne.

Koszty zbycia:

• złomowanie,
• sprzedaż na rynku wtórnym.

Model TCO a wartość rezydualna

Ważny element TCO stanowi wartość rezydualna (RV), która określa końcową wartość rynkową pojazdu po okresie eksploatacji. Jest to prognozowana kwota, która zależy od wielu czynników, w tym:

• ceny zakupu samochodu,
• zakładanego okresu użytkowania,
• planowanego przebiegu,
• marki,
• popularności modelu na rynku,
• typu nadwozia,
• rodzaju i pojemności silnika,
• wyposażenia dodatkowego,
• awaryjności danego modelu.

Jakie są metody obliczania całkowitego kosztu posiadania auta?

Nie wszystkie składniki Total Cost of Ownership można precyzyjnie oszacować. Ciężko przewidzieć np. zmianę wartości samochodu w czasie, częstotliwość awarii czy rynkowe ceny paliw i usług serwisowych.

Firmy najczęściej korzystają z dwóch metod analizy TCO:

• retrospektywnej – przewidywanie kosztów na podstawie danych historycznych, np. wydatków na użytkowanie i utrzymanie dotychczasowych samochodów we flocie firmowej,
• prognostycznej – opiera się na prognozach rynkowych, analizie modeli, trendów czy różnych scenariuszy dotyczących przyszłości.

Jakie korzyści może odnieść firma dzięki analizie TCO samochodu?

Prawidłowo wykonana analiza TCO auta zapewnia firmom wymierne korzyści. Poznaj najważniejsze z nich.

1. Możliwość optymalizacji kosztów

Dzięki znajomości TCO przedsiębiorca jest świadomy wszystkich wydatków, jakie wiążą się z posiadaniem samochodu. Może się okazać, że wybór droższego auta w dłuższym okresie będzie bardziej opłacalny niż zakup tańszego modelu.

2. Wsparcie w planowaniu budżetu i efektywnym zarządzaniu flotą

TCO jest ważnym elementem strategicznego planowania. Pozwala uniknąć niespodziewanych wydatków, które mogłyby osłabić płynność finansową przedsiębiorstwa.

3. Świadomy wybór źródła finansowania

Nie zawsze zakup pojazdu za gotówkę jest w dłuższej perspektywie najkorzystniejszym rozwiązaniem. W rzeczywistości bardziej opłacalny dla firm często okazuje się leasing lub wynajem. Analiza Total Cost of Ownership pomaga podjąć świadomą decyzję, która uwzględnia potrzeby i możliwości finansowe przedsiębiorcy.

Obliczanie TCO auta w zależności od źródła finansowania

Leasing i wynajem w porównaniu do zakupu za gotówkę pozwalają uniknąć zamrażania kapitału. Przedsiębiorca nie ponosi dzięki temu kosztu alternatywnego, czyli utraconych korzyści, jakie mógłby odnieść dzięki zainwestowaniu środków w rozwój biznesu.

W przypadku zewnętrznych źródeł finansowania (kredytu, pożyczki dla firm, leasingu czy wynajmu) podstawowym kosztem jest comiesięczna rata. Uwzględnia ona oprocentowanie, które zależy od wysokości referencyjnych stóp procentowych i marży finansującego. Kosztem początkowym może być opłata wstępna (wkład własny), lecz dostępne są również oferty leasingu i najmu bez wpłaty własnej. Taka wpłata może jednak obniżyć całkowite koszty finansowania.

Leasing samochodu od najmu różni się zwłaszcza tym, że w okresie leasingu przedsiębiorca spłaca całą wartość auta. Jednym z elementów TCO staje się ustalona w umowie kwota wykupu, która pozwala przejąć pojazd na własność po zakończeniu okresu finansowania. Zwykle jest ona znacznie niższa od wartości rynkowej auta. Przy obliczaniu TCO warto wziąć również pod uwagę obowiązkowe (OC, AC, NNW) i opcjonalne (Assistance, GAP) ubezpieczenie. Mogą pojawić się ponadto opłaty manipulacyjne – np. za wcześniejszy wykup czy administrowanie obcą polisą.

Wynajem samochodu pozwala klientom precyzyjnie zaplanować budżet, ponieważ rata obejmuje wiele dodatkowych usług – np.:

• serwis i przeglądy,
• wymianę i przechowywanie opon,
• wsparcie techniczne,
• pakiet ubezpieczeń komunikacyjnych,
• usługi zarządzania flotą – w tym raporty i telematykę,
• samochód zastępczy.

Najem auta zapewnia więc dużą przewidywalność kosztów, których wysokość nie zmienia się bez względu na częstotliwość awarii, kolizji, wypadków czy innych nieprzewidzianych zdarzeń. Aby obliczyć TCO, zwykle wystarczy przemnożyć wysokość miesięcznej raty przez okres finansowania, a następnie do otrzymanej kwoty dodać koszty paliwa i płynów eksploatacyjnych.

Total Cost of Ownership – FAQ:

1. Czym jest TCO samochodu?

TCO (Total Cost of Ownership) to model ekonomiczny, który określa całkowity koszt posiadania pojazdu. Bierze pod uwagę wszystkie wydatki związane z autem w okresie jego eksploatacji.

2. Jakie czynniki uwzględnia analiza Total Cost of Ownership (TCO)?

TCO uwzględnia koszty nabycia, posiadania, użytkowania, utrzymania i zbycia samochodu. Przykładowymi elementami analizy są m.in. finansowanie, spodziewana wartość rezydualna, paliwo, ubezpieczenie, serwis, zarządzanie flotą, parkingi czy wymiana i przechowywanie opon.

3. Od czego zależy TCO w leasingu i najmie?

W przypadku leasingu i wynajmu TCO zależy m.in. od wartości pojazdu, wysokości oprocentowania, kwoty opłaty wstępnej i wykupu, wartości rezydualnej, a także zakresu dodatkowych usług w cenie raty.

Chcesz skorzystać z finansowania?