Jak przebiega wykup samochodu z leasingu?

Przedsiębiorcy korzystający z samochodu w ramach leasingu mogą stać się po wygaśnięciu umowy jego posiadaczami. Mają możliwość wykupu pojazdu zarówno na cele prywatne, jak i związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Od wyboru jednego z tych dwóch wariantów będzie następnie uzależnione rozliczenie wykupu oraz późniejszej sprzedaży auta.

Wykup samochodu z leasingu operacyjnego oraz finansowego

Firmy korzystające z leasingu finansowego stają się właścicielami pojazdu automatycznie po zapłaceniu ostatniej raty. Już po otrzymaniu samochodu do swojej dyspozycji, mogą umieścić go w majątku przedsiębiorstwa i dokonywać amortyzacji. Z formalnego punktu widzenia nie dochodzi więc do wykupu.

Inaczej jest w przypadku leasingu operacyjnego. Ta forma umowy pozostawia leasingobiorcy wybór, czy chce wykupić pojazd po wygaśnięciu umowy. Staje się on jego właścicielem po wpłaceniu należności znacznie niższej w porównaniu do rynkowej wartości auta – zazwyczaj jest to symboliczny 1%. Finansujący może naliczyć dodatkową opłatę, jeżeli korzystający nie wykupi przedmiotu leasingu, lecz nadal będzie z niego korzystał po zakończeniu umowy.

Rozliczenie po wykupie samochodu z leasingu na cele prywatne

Wykup leasingowanego auta zostanie przez finansującego udokumentowany w formie faktury VAT, wystawionej na dane firmy korzystającej z leasingu. Nie pozbawia to jednak leasingobiorcy możliwości przeznaczenia zakupionego pojazdu wyłącznie na cele prywatne. W takim przypadku auto nie zostanie wpisane do majątku firmy, lecz będzie zaliczone do prywatnego majątku właściciela.

Przedsiębiorca nie zyska prawa do odliczenia naliczonego do faktury podatku VAT ani nie będzie mógł uwzględnić kwoty wykupu w kosztach uzyskania przychodu. W przypadku wykorzystywania prywatnego samochodu zarówno na cele prywatne, jak i związane z działalnością gospodarczą, możliwe jest zaliczenie do kosztów firmowych maksymalnie 20% wydatków eksploatacyjnych – np. wymiany opon czy wycieraczek, serwisu oraz przeglądów technicznych.

Wykup samochodu z leasingu na cele związane z działalnością gospodarczą

Pojazd wykupiony od finansującego na cele związane z działalnością gospodarczą będzie mógł zostać wpisany do majątku firmy. Zakup taki jest traktowany jako dostawa towaru i podlega podatkowi VAT w wysokości 23%. Oznacza to, że po otrzymaniu faktury sprzedaży możliwe staje się odliczenie naliczonego VAT-u przez czynnych podatników. Przedsiębiorca zyskuje także możliwość uwzględnienia kwoty wykupu w kosztach uzyskania przychodów. Może w tym celu dokonać jednorazowego odpisu w miesiącu oddania pojazdu do użytkowania – pod warunkiem, że wartość wykupu nie przekracza 10 000 złotych. W przypadku wyższej kwoty na fakturze, obowiązkiem podatnika jest wprowadzenie samochodu do ewidencji środków trwałych i jego późniejsze amortyzowanie na podstawie sporządzonego planu.

Wykup auta z leasingu na cele firmowe pozwala również na bieżące zaliczanie nawet 100% wydatków eksploatacyjnych do kosztów firmowych. Jest to możliwe, jeżeli samochód będzie wykorzystywany jedynie do celów związanych z działalnością gospodarczą. Należy wówczas spełnić dodatkowe warunki, takie jak prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu (tzw. „kilometrówki”) oraz jego zgłoszenie na druku VAT-26 do urzędu skarbowego. Tego rodzaju ewidencja uprawnia również do odliczenia 100% VAT.

Używanie wykupionego z leasingu pojazdu w sposób mieszany – zarówno do celów służbowych, jak i prywatnych – pozwala odliczyć maksymalnie 50% VAT oraz 75% wydatków eksploatacyjnych.

Wykup samochodu z leasingu przed wygaśnięciem umowy

Firma leasingowa może zgodzić się na wykupienie samochodu przed zakończeniem umowy. W takim przypadku zwykle konieczne jest wpłacenie wysokiej opłaty manipulacyjnej. Przedsiębiorca będzie miał następnie możliwość jej wliczenia do kosztów uzyskania przychodów – pod warunkiem, że wykup samochodu przed wygaśnięciem umowy jest uzasadniony koniecznością osiągnięcia przychodu, zabezpieczenia lub zachowania jego źródła. Wcześniejsze rozwiązanie nie powoduje natomiast u korzystającego powstania obowiązku korygowania kosztów podatkowych. Dotychczas opłacone przez niego raty leasingowe nadal pozostają kosztem leasingowym.

Leasingobiorca powinien również być świadomy tego, że nie będzie mógł wykupić samochodu stanowiącego przedmiot umowy za kwotę niższą niż cena rynkowa, jeżeli zerwie umowę przed czasem odpowiadającym 40% okresu normatywnej amortyzacji – w przypadku samochodów osobowych są to 2 lata.

Sprzedaż samochodu wykupionego z leasingu

Jeżeli przedsiębiorca będzie chciał w przyszłości sprzedać auto, które wcześniej wykupił z leasingu na cele prywatne, wtedy do faktury nie doliczy podatku VAT. Sprzedaż taka może być również wolna od konieczności zapłacenia przez niego podatku dochodowego – pod warunkiem, że nastąpi po upływie 6 miesięcy od momentu wykupu od firmy leasingowej. Zostanie wtedy potraktowana jako płatne zbycie rzeczy. Nowy nabywca będzie natomiast musiał ponieść koszt podatku od czynności cywilnoprawnych, którego wysokość wyniesie 2% od wartości rynkowej samochodu.

Sprzedaż pojazdu firmowego co do zasady wymaga naliczenia do faktury podatku VAT. Jeżeli nowym właścicielem okaże się osoba fizyczna lub przedsiębiorca niebędący czynnym podatnikiem VAT, wtedy odliczenie naliczonego podatku będzie niemożliwe. Spowoduje to zatem wzrost rzeczywistej ceny zakupu. Sprzedaż firmowego samochodu wykupionego z leasingu skutkuje również powstaniem przychodu, co wiąże się z koniecznością zapłaty podatku PIT przez sprzedającego będącego przedsiębiorcą.

Wykup oraz sprzedaż samochodu z leasingu przebiega zatem na odrębnych zasadach, w zależności od tego, czy pojazd stanie się składnikiem majątku firmy, czy będzie wykorzystywany przez przedsiębiorcę w celach prywatnych. Różnice dotyczą zwłaszcza kwestii podatkowych.