Leasing a amortyzacja środków trwałych

Środki trwałe, używane przez przedsiębiorcę w ramach leasingu, mogą podlegać amortyzacji. Odpisów z tego tytułu dokonuje leasingobiorca lub firma leasingowa – w zależności od rodzaju umowy. Wyjaśniamy, na czym polega amortyzacja w leasingu operacyjnym i finansowym.

Leasing a amortyzacja

Amortyzacja to koszt związany ze stopniową utratą w czasie wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej w związku z ich użytkowaniem. Podlegają jej środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne wykorzystywane w celach związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Przewidywany okres ich użytkowania powinien być dłuższy niż 12 miesięcy. Mogą one stanowić własność lub współwłasność przedsiębiorcy, bądź też być używane w ramach leasingu, dzierżawy lub najmu. Do środków trwałych zaliczają się m.in. samochody osobowe, ciężarowe i inne środki transportu, maszyny, komputery, linie produkcyjne czy nieruchomości.

Przedsiębiorca wprowadza przedmiot do rejestru środków trwałych, a następnie dokonuje na tej podstawie odpisów amortyzacyjnych. Jest to możliwe najwcześniej w pierwszym miesiącu następującym po miesiącu wprowadzenia danej rzeczy do rejestru środków trwałych. Zakończenie amortyzacji ma miejsce wtedy, gdy zsumowana wartość odpisów amortyzacyjnych będzie odpowiadać początkowej wartości środka trwałego.

Leasing finansowy a amortyzacja

Amortyzacja w leasingu finansowym może być dokonywana przez leasingobiorcę pomimo tego, że nie jest on formalnym właścicielem środka trwałego (przez cały okres trwania umowy pozostaje nim finansujący). Korzystający z leasingowanego przedmiotu zyskuje jednak prawo, aby wpisać rzecz do rejestru środków trwałych i dokonywać bieżących odpisów amortyzacyjnych – miesięcznych, kwartalnych lub jednorazowej. Może wybrać określoną metodę amortyzacji, dopuszczalną dla danego środka trwałego. Sposób dokonywania odpisów oraz okres trwania amortyzacji będzie również zależał od wartości początkowej leasingowanej rzeczy. Określa się ją na podstawie ceny nabycia oraz kosztów związanych z zakupem, naliczonych do dnia przekazania rzeczy do używania przez finansującego – np. opłat za rejestrację czy transport.

Leasingobiorca może wybrać jedną z czterech metod amortyzacji, zgodnie z Klasyfikacją Środków Trwałych.

Amortyzacja liniowa

Najprostsza i najczęściej stosowana metoda dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Są one naliczane przy uwzględnieniu stałej stawki, gdyż zakłada się, że spadek w czasie wartości środka trwałego następuje równomiernie w czasie. W przypadku samochodów osobowych i ciężarowych stawka wynosi 20% w skali roku, w związku z czym pojazd jest amortyzowany przez 5 lat.

Amortyzacja liniowa przyspieszona

Przy niektórych rodzajach środków trwałych możliwe jest zastosowanie współczynnika podwyższającego stawkę amortyzacji. Są to przedmioty narażone na intensywną eksploatację, szybkie niszczenie na skutek niekorzystnych warunków atmosferycznych lub poddanych szybkiemu postępowi technicznemu. Ta metoda amortyzacji odnosi się do środków transportu, nieruchomości, a także niektórych urządzeń i maszyn. W przypadku samochodów można przyjąć maksymalnie współczynnik na poziomie 1,4. Oznacza to, że przykładowo dla samochodów stawka amortyzacji może zostać podwyższona do 28% w skali roku. Całkowity okres amortyzacji ulega w tym przypadku skróceniu ze standardowych 5 lat do 3 lat i 7 miesięcy.

Amortyzacja metodą liniową indywidualną

Rodzajem amortyzacji liniowej przyspieszonej jest amortyzacja metodą liniową indywidualną. Dotyczy ona jedynie używanych środków trwałych lub poddanych ulepszeniu – w tym samochodów osobowych. Jako używany można potraktować taki przedmiot, który był użytkowany przed jego nabyciem przez co najmniej pół roku. Spełnienie tego warunku powinno być możliwe do udowodnienia poprzez okazanie umowy kupna-sprzedaży. Za ulepszony będzie natomiast mógł być uznany taki środek trwały, którego modernizacja, rozbudowa lub przebudowa wiązała się z poniesieniem kosztów wynoszących co najmniej 20% wartości początkowej. W przypadku niektórych środków trwałych obowiązuje minimalny okres przyspieszonej amortyzacji – np. dla samochodów i innych pojazdów wynosi on 30 miesięcy, co odpowiada stawce rocznej 40%.

Amortyzacja degresywna

Alternatywną metodą względem liniowej jest amortyzacja degresywna. Opiera się ona na założeniu, że stawka amortyzacji zmienia się (maleje) w czasie. Wynika to z tego, że spadek wartości środka trwałego w początkowym okresie następuje szybko, a następnie spowalnia. Podatnik w pierwszym roku stosuje zatem podwyższony współczynnik amortyzacji (maksymalnie 2,0) do wartości początkowej, a w następnych latach podatkowych do wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, do czasu, gdy tak ustalona kwota odpisu amortyzacyjnego byłaby niższa od kwoty obliczonej przy zastosowaniu amortyzacji liniowej. Metoda degresywna może być zastosowana jedynie w przypadku niektórych środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 KŚT, z wyłączeniem samochodów osobowych. Podlegają jej m.in. samochody ciężarowe czy specjalistyczne maszyny i urządzenia.

Amortyzacja jednorazowa

Jeżeli wartość początkowa środka trwałego nie przekracza kwoty 10 000 złotych, wówczas możliwe jest dokonanie jednorazowej amortyzacji. Przedsiębiorca zalicza wówczas bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów całą kwotę zakupu przedmiotu. Staje się to możliwe przy spełnieniu wszystkich warunków koniecznych do potraktowania wydatku jako koszt firmowy. Jednorazowej amortyzacji niektórych środków trwałych o wartości powyżej 10 000 złotych można dokonać w ramach pomocy de minimis. Możliwość ubiegania się o nią mają małe i początkujące firmy, spełniające warunki jej uzyskania.

Leasing operacyjny a amortyzacja

W przypadku leasingu operacyjnego jedynie firma leasingowa ma prawo dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Przedsiębiorca korzystający z przedmiotu może natomiast odliczać od podstawy opodatkowania kapitałową oraz odsetkową ratę czynszu, opłatę wstępną oraz dodatkowe opłaty i prowizje wynikające z umowy.

Amortyzacja samochodu w leasingu operacyjnym powinna trwać co najmniej 3 lata, co stanowi 40% okresu normatywnej amortyzacji tego typu środka trwałego. Oznacza to, że umowa leasingowa nie może zostać zawarta na krótszy termin. Stawka 20% obowiązuje zarówno w przypadku samochodów osobowych i dostawczych, jak i ciężarowych.

Wykup samochodu z leasingu a amortyzacja

Przedsiębiorca korzystający z samochodu w ramach umowy leasingu operacyjnego może po zakończeniu umowy zdecydować się na fakultatywny wykup pojazdu po cenie niższej niż rynkowa. Staje się wówczas właścicielem samochodu i zyskuje prawo – przy zachowaniu pozostałych warunków – do jego amortyzowania.

Amortyzacja samochodu w leasingu – obowiązujące limity

1 stycznia 2019 roku zaczęły obowiązywać nowe limity dotyczące amortyzacji samochodów osobowych – dotyczą one również umów leasingu. W przypadku pojazdów z silnikami spalinowymi odpisy amortyzacyjne mogą zwiększyć koszty uzyskania przychodu do wartości 150 tysięcy złotych. Dla samochodów elektrycznych ustanowiono podwyższony limit 225 tysięcy złotych. Jeżeli wartość początkowa pojazdu będzie wyższa, wtedy odpisy amortyzacyjne będą mogły być traktowane jako koszt uzyskania przychodu jedynie w części odpowiadającej proporcji limitu względem wartości początkowej samochodu.

Niniejszy artykuł nie jest doradztwem podatkowym. Przed podjęciem decyzji w tym zakresie, powinieneś skonsultować się ze swoim doradcą podatkowym lub księgowym.

Chcesz skorzystać z leasingu?