Koniec leasingu – co dalej? Jakie możliwości ma leasingobiorca?

Wraz z opłaceniem przez leasingobiorcę ostatniej raty następuje koniec leasingu. Co dalej może on zrobić i czy musi zwracać przedmiot umowy? Opisujemy możliwe rozwiązania oraz konsekwencje, jakie się z nimi wiążą.

Procedury zakończenia umowy powinny zostać uwzględnione w Ogólnych Warunkach Umowy Leasingu (OWUL) lub w zasadniczej umowie. Będą się one różnić zwłaszcza w zależności od tego, czy kończąca się umowa dotyczy leasingu operacyjnego czy finansowego. Przedsiębiorca nie powinien przegapić daty zakończenia leasingu, ponieważ większość firm leasingowych zawczasu wysyła powiadomienia o zbliżającym się końcu umowy.

Czy po leasingu auto jest moje?

Takie pytanie zadaje sobie niejeden przedsiębiorca, któremu kończy się umowa leasingu. Odpowiedź brzmi „tak”, jeżeli zawarł on umowę leasingu finansowego (kapitałowego). W takim przypadku formalnym właścicielem pojazdu po zakończeniu leasingu automatycznie staje się leasingobiorca. Nie musi więc spełniać dodatkowych formalności związanych z wykupem. Samochód był składnikiem majątku jego firmy już w trakcie leasingu i po jego zakończeniu nadal nim pozostanie. Nie ma możliwości zwrotu pojazdu finansującemu.

Z innymi zasadami wiąże się koniec leasingu operacyjnego. W tym przypadku to przedsiębiorca podejmuje decyzję, czy chce przejąć prawo własności do auta lub innego środka trwałego po zakończeniu umowy. Może zrezygnować z takiego prawa i zwrócić przedmiot firmie leasingowej.

Zakończenie leasingu bez wykupu

Zakończenie bez wykupu leasingu operacyjnego skutkuje finalizacją umowy i koniecznością zwrotu przedmiotu finansującemu. Powinien on zostać oddany w nienaruszonym stanie – w przeciwnym razie firma leasingowa może obciążyć leasingobiorcę kosztami naprawy oraz wymiany podzespołów.

Samochód należy zwrócić razem z wszystkimi elementami jego wyposażenia, kluczykami, sterownikami oraz dokumentacją, w tym dowodem rejestracyjnym, kartą pojazdu czy dokumentem potwierdzającym zawarcie polisy ubezpieczeniowej.

Zakończenie leasingu samochodu i zwrócenie środka trwałego leasingodawcy może być uzasadnioną decyzją w przypadku wysokiej kwoty wykupu czy chęci wyposażenia firmy w nowy pojazd o lepszych parametrach. Rozwiązanie to pozwala uniknąć konieczności poszukiwania nowego nabywcy auta.

Koniec leasingu i wykup środka trwałego

Opłacona ostatnia rata leasingu operacyjnego daje przedsiębiorcy prawo zostania formalnym właścicielem przedmiotu umowy. Na wykup samochodu z leasingu decyduje się większość leasingobiorców. Wynika to zwłaszcza z tego, że mogą w ten sposób nabyć pojazd po znacznie niższej cenie niż rynkowa, często za symboliczny 1% jego wartości.

Najczęściej firmy leasingowe wymagają dostarczenia wniosku o wykup środka trwałego najpóźniej miesiąc przed zakończeniem leasingu. Leasingodawca wystawia fakturę VAT dokumentującą sprzedaż, która najczęściej powinna zostać zapłacona wraz z ostatnią ratą leasingu. Niektórzy leasingodawcy pozwalają ją uregulować jeszcze przez jakiś czas, np. 14 dni po wygaśnięciu umowy. Przekroczenie ostatecznego terminu może skutkować naliczeniem opłaty manipulacyjnej.

Wykup stanowi odrębną transakcję od leasingu, ponieważ w przeciwieństwie do niego nie jest traktowany jako usługa, lecz dostawa towaru. W przypadku standardowego wykupu samochodu osobowego firma leasingowa dolicza do faktury 23% podatku VAT. Leasingobiorca – jeśli jest czynnym podatnikiem VAT i będzie nadal używał pojazdu do działalności gospodarczej – ma prawo na podstawie otrzymanej faktury odliczyć bez spełniania dodatkowych warunków 50% naliczonego podatku VAT.

Po wykupieniu przedmiotu przedsiębiorca może wpisać go do rejestru środków trwałych i amortyzować. Jeżeli kwota wykupu nie przekracza 10 000 złotych netto, wtedy istnieje możliwość dokonania jednorazowego odpisu amortyzacyjnego. Zakup jest wówczas uwzględniany bezpośrednio w kosztach uzyskania przychodu. Powyżej tej wartości konieczna staje się amortyzacja w czasie na podstawie przyjętego planu.

Po wykupie samochodu firma leasingowa jest zobowiązana zwrócić leasingobiorcy wszystkie dokumenty niezbędne do przerejestrowania pojazdu. Zazwyczaj oprócz faktury sprzedaży będą to:

• karta pojazdu,
• dowód rejestracyjny,
• dokument potwierdzający aktualne badanie techniczne,
• aktualny odpis z KRS leasingodawcy.

Zakończenie leasingu, wykup i sprzedaż przedmiotu

Leasingobiorca może po zakończonej procedurze wykupu podjąć decyzję o sprzedaży środka trwałego innej firmie lub osobie prywatnej. Bez względu na to, kto będzie kupującym, sprzedawca ma obowiązek do ceny doliczyć VAT, jeśli jest płatnikiem tego podatku. Transakcja w przypadku opodatkowania jej w VAT zostanie natomiast zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Na skutek jej zawarcia powstanie przychód po stronie przedsiębiorcy decydującego się na sprzedaż po wykupie z leasingu.

Koniec leasingu a zawarcie nowej umowy leasingowej

Przedsiębiorca zbliżający się do końca leasingu może także podjąć decyzję o zawarciu nowej umowy po zakończeniu obowiązującej. W takim przypadku otrzyma nowy środek trwały. Leasingodawca na podstawie indywidualnych wyliczeń zaproponuje mu nowe zasady umowy, w tym harmonogram spłaty, warunki ubezpieczenia oraz wysokość raty i opłaty wstępnej. Często okazuje się, że przy niezmienionej racie leasingobiorca może korzystać z lepiej wyposażonego nowego pojazdu.

W niektórych przypadkach firma leasingowa może również wyrazić zgodę na przedłużenie umowy kończącego się leasingu. W takim przypadku konieczne jest jej aneksowanie. Leasingobiorca może nadal korzystać z tego samego przedmiotu.

Koniec leasingu a ubezpieczenie

Kiedy zbliża się koniec leasingu samochodu, sporo przedsiębiorców zastanawia się, co dalej z ubezpieczeniem. Okazuje się, że na nowego właściciela po wykupie przechodzi jedynie obowiązkowa polisa OC, podczas gdy pozostałe ubezpieczenia (AC, NNW, Assistance czy GAP) wygasają.

Przedsiębiorca decydujący się na wykup traci więc dotychczasową ochronę i w razie chęci jej odnowienia powinien zawrzeć nową umowę w wybranym towarzystwie ubezpieczeniowym. Z polisy OC może natomiast korzystać do końca jej obowiązywania lub wypowiedzieć umowę i zawrzeć ubezpieczenie na nowych warunkach. Warto pamiętać, że w okresie leasingu właścicielem pojazdu był finansujący, dlatego leasingobiorca nie wypracował u ubezpieczyciela żadnych zniżek za bezszkodową jazdę.

Niniejszy artykuł nie jest doradztwem podatkowym. Przed podjęciem decyzji w tym zakresie powinieneś skonsultować się ze swoim doradcą podatkowym lub księgowym.