Kod PKD – czym jest i jak ustalić prawidłowy kod na start działalności?

Planujesz otworzyć własną firmę? Niezależnie od tego, czy będzie to spółka, czy jednoosobowa działalność gospodarcza, najpierw czekają Cię formalne obowiązki związane z zakładaniem przedsiębiorstwa. Aby je zarejestrować, należy podać co najmniej jedno oznaczenie Polskiej Klasyfikacji Działalności, czyli kod PKD.

Z artykułu dowiesz się, co to jest Polska Klasyfikacja Działalności i jakie znaczenie ma prawidłowe ustalenie kodów PKD. Sprawdź, jak wygląda struktura PKD oraz czy można zmienić kody w późniejszym czasie.

Co to jest Polska Klasyfikacja Działalności (PKD)?

Polska Klasyfikacja Działalności to podział przedsiębiorstw na grupy ze względu na sektory, branże i specjalizacje. Kody PKD wskazują rodzaj biznesu, który prowadzą firmy zarejestrowane w naszym kraju. 

Jakie znaczenie mają kody PKD?

Kody PKD służą głównie celom ewidencyjnym i statystycznym – instytucje publiczne przygotowują na ich podstawie analizy oraz raporty dotyczące rozwoju przedsiębiorczości czy struktury polskiej gospodarki.

Klasyfikacja działalności ma także zasadnicze znaczenie w rachunkowości. Określone kody PKD pozwalają wybrać formę prowadzonej działalności i opodatkowania, w tym stawkę ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. 

Z niektórymi kodami wiąże się również obowiązek rejestracji przedsiębiorcy w VAT, uzyskania koncesji i zezwoleń oraz rejestrowania transakcji za pomocą kasy fiskalnej. Określone oznaczenia PKD mogą ponadto warunkować prawo przedsiębiorstwa do udziału w przetargach publicznych oraz ubiegania się o dotacje czy wsparcie pomocowe.

Kto musi mieć kod PKD?

Co najmniej jeden kod PKD powinien wybrać każdy przedsiębiorca, który chce prowadzić firmę w Polsce – zarówno w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, spółki cywilnej, jak i dowolnej spółki prawa handlowego. Kod PKD muszą mieć także rolnicy prowadzący rolniczą działalność gospodarczą, spółdzielnie czy fundacje wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego.

Oznaczania PKD trzeba wskazać na etapie rejestracji działalności – we wniosku o wpis do KRS lub CEIDG w sekcji „Rodzaje działalności gospodarczej wg PKD 2007”. 

Struktura kodów PKD

Kody PKD opisują charakter działalności na pięciu poziomach:

• sekcji – jednoliterowy symbol, który dzieli rodzaje działalności na 21 kategorii (sekcje od A do U) według ogólnych sektorów gospodarki,
• działu – dwie cyfry, które pozwalają rozróżnić 88 rodzajów działalności ze względu na branże,
• grupy – trzycyfrowe kody służące do podziału typów działalności według przeznaczenia, charakteru i odbiorców,
• klasy – czterocyfrowe oznaczenia, dzięki którym można rozróżnić rodzaje działalności ze względu na specjalizację branżową,
• podklasy – pięcioznakowe kody, które są zakończone literą Z.

Do ogólnych sekcji PKD należą m.in.:

• sekcja A – rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo,
• sekcja C – przetwórstwo przemysłowe,
• sekcja F – budownictwo,
• sekcja G – handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle,
• sekcja H – transport i gospodarka magazynowa,
• sekcja I – działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi,
• sekcja K – działalność finansowa i ubezpieczeniowa,
• sekcja L – działalność związana z obsługą rynku nieruchomości,
• sekcja M – działalność profesjonalna, naukowa i techniczna,
• sekcja Q – opieka zdrowotna i pomoc społeczna,
• sekcja S – pozostała działalność usługowa.

Przykładowe kody PKD to: 

• sekcja M, PKD 73.11.Z – działalność agencji reklamowych,
• sekcja J, PKD 58.11.Z – wydawanie książek,
• sekcja Q, PKD 86.22.Z – praktyka lekarska specjalistyczna.

Jak ustalić kod PKD odpowiedni dla swojej firmy?

Dobór nieprawidłowego kodu PKD może narazić firmę na korekty rozliczeń podatkowych, a nawet kary finansowe. Nie zawsze przedsiębiorca wie od razu, jaki numer PKD wybrać dla swojej działalności. Warto wtedy skorzystać z wyszukiwarki kodów PKD na stronie Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Można przeglądać pełną listę kodów, a także wyszukiwać je na podstawie określonych haseł związanych z planowanym biznesem, np. szkolenia, ogrodnictwo, sprzątanie czy warsztat samochodowy. 

Może się okazać, że trudno przypisać działalność do jednego konkretnego kodu. W takim przypadku wybierz kilka oznaczeń najbardziej zbliżonych do rodzaju wykonywanych czynności. Niektóre kody są niedozwolone dla osób fizycznych, a jedynie dla spółek prawa handlowego lub rolników. Jeśli chcesz je wykluczyć z wyników wyszukiwania kodów PKD, zaznacz pole „Tylko kody dozwolone dla osób fizycznych”.

Jeśli nadal nie potrafisz wybrać odpowiednich kodów, możesz poprosić o pomoc pracowników Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi. W tym celu wypełnij i prześlij elektroniczny formularz – opisz w nim szczegółowo przedmiot swojej działalności.

Ile można mieć kodów PKD?

Każdy przedsiębiorca powinien wskazać co najmniej jeden kod PKD na etapie rejestracji działalności gospodarczej. Ważne, aby było to oznaczenie, które najlepiej opisuje dany biznes.

Chcesz oferować klientom różnego typu produkty lub usługi? Możesz wtedy wybrać większą liczbę kodów PKD – bez ograniczeń dla jednoosobowej działalności gospodarczej, a maksymalnie 10, jeśli planujesz zarejestrować spółkę w Krajowym Rejestrze Sądowym. W każdym przypadku należy wyodrębnić główny kod PKD, który określa przeważający przedmiot działalności. Możesz w tym celu obliczyć procentowy udział poszczególnych czynności biznesowych w planowanych przychodach swojej firmy – np. na podstawie biznesplanu.

Czy kody PKD można zmieniać?

Oznaczenia Polskiej Klasyfikacji Działalności (w tym kod głównej działalności) można w dowolnym momencie bezpłatnie zmieniać, dodawać i usuwać. Należy w tym celu złożyć wniosek online o aktualizację wpisu do CEIDG (w ciągu 7 dni od zmiany), aktualizację w rejestrze REGON (spółki cywilne) lub KRS (spółki prawa handlowego). W przypadku spółek może być dodatkowo konieczna zmiana zapisów w umowie spółki – jeśli zmienił się przeważający rodzaj czynności biznesowych.

Nie ma więc potrzeby, aby na etapie rejestracji firmy wybierać kody PKD na zapas – wystarczy dobrać jedynie te oznaczenia, które określają faktyczny przedmiot działalności.

Jak znaleźć kod PKD innych przedsiębiorstw?

Aby sprawdzić kod PKD firmy, można skorzystać z wyszukiwarki CEIDG lub dostępnej na stronie Internetowego Monitora Sądowego i Gospodarczego. Wystarczy wprowadzić w odpowiednie pole np. NIP lub REGON przedsiębiorstwa.