Automatyczna weryfikacja uprawnień kierowców – by zadbać o reputację i bezpieczeństwo na drodze

Pod koniec stycznia 2025 r. firmy transportowe otrzymały długo wyczekiwane narzędzie: możliwość automatycznej weryfikacji uprawnień kierowców, których zatrudniają. Ministerstwo Cyfryzacji uruchomiło usługę informatyczną, która pozwala uzyskać szybki i bezpłatny dostęp do informacji Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK). Może to pomóc wielu przedsiębiorstwom skuteczniej przestrzegać przepisów i chronić reputację, a dodatkowo zwiększyć bezpieczeństwo na drogach.

Na portalu Gov.pl już od 2020 r. funkcjonuje e-usługa „Sprawdź uprawnienia kierowcy”, która generuje informacje na ten temat po podaniu danych, takich jak imię i nazwisko osoby oraz numer blankietu bądź druku dokumentu. Jest to usługa darmowa, ale czasochłonna, ponieważ wymaga ręcznego wprowadzenia danych każdego weryfikowanego kierowcy. Dla przedsiębiorstw, które zatrudniają setki czy tysiące pracowników, to mało praktyczne rozwiązanie.

W związku z tym przedstawiciele branży transportowej już w 2023 r. apelowali do ministra cyfryzacji o narzędzie, które pozwoliłoby firmom automatycznie sprawdzać uprawnienia kierowców. Prace nad tym przyśpieszyły jednak dopiero po śmiertelnym wypadku, który miał miejsce w styczniu 2025 r. w Warszawie. Był to zresztą kolejna ujawniona sytuacja, kiedy za kółkiem siedział kierowca, który miał zakaz prowadzenia pojazdów.

Kilka tygodni później Ministerstwo Cyfryzacji udostępniło usługę API, z którą firmy transportowe mogą zintegrować swój system. Pozwala to przedsiębiorcom zatrudniającym kierowców oraz firmom pośredniczącym przy przewozie osób masowo i automatycznie wysyłać zapytania do systemu CEPiK i uzyskiwać informacje o uprawnieniach. Obejmują one rodzaj oraz zakres uprawnień kierowcy, datę ważności uprawnień i dokumentu, serię i numer blankietu oraz informacje o zatrzymaniu dokumentu, jeżeli taki jest jego aktualny status. Aby dokonać integracji, trzeba wysłać zgłoszenie na wskazany przez ministerstwo adres mailowy. W ramach rozwijania usługi przewidziane są dodatkowe szkolenia i konsultacje.

Branża transportowa to w Polsce znaczący segment gospodarki. W 2023 r. w naszym kraju działało 71 operatorów pocztowych, w latach 2019-2023 wolumen przesyłek zwiększył się ponad dwukrotnie i nadal rośnie¹. Pod koniec 2024 r. zarejestrowanych było ponad 45 tys. przedsiębiorstw z licencją wspólnotową na wykonywanie międzynarodowego przewozu rzeczy transportem drogowym². Teoretycznie zatem skala zastosowania rozwiązania oferowanego przez Ministerstwo Cyfryzacji jest ogromna. W praktyce może być znacznie mniejsza, jeśli mikrobiznesy uznają je za zbędne. Niemal 25% wspomnianych firm przewozowych (prawie 11 tys.) dysponuje bowiem tylko jednym autem, zaś 83% (niecałe 38 tys.) ma ich nie więcej niż 10. Przewoźników, których flota liczy ponad 50 pojazdów, jest niespełna 800. Istotny jest także fakt, że deficyt kierowców zawodowych w Polsce wynosi dziesiątki tysięcy, a stopa wakatów w sektorze TSL jest o 44% wyższa niż średnio w gospodarce³. W tych okolicznościach działania, które mogą wyeliminować z rynku pracy kolejnych kierowców, niekoniecznie leżą w interesie przedsiębiorców.

W pierwszych dniach funkcjonowania usługi zainteresowanie nią było niewielkie – zaledwie 130 firm. Jednak wśród nich znalazł się operator największej sieci automatów paczkowych w Polsce, który zatrudnia ponad 11 tys. kierowców. Jej prezes nie tylko podzielił się wynikami kontroli, ale także zapowiedział regularne stosowanie tej procedury. Być może wprowadzi to nowy standard w branży. Czas pokaże, czy przedsiębiorstwa, które przecież domagały się wsparcia w weryfikacji uprawnień kierowców, zrobią z tego realny użytek. Zyskać na tym mogą nie tylko one same, budując swój wizerunek oparty na zaangażowaniu, rzetelności i przestrzeganiu prawa, ale także wszyscy uczestnicy ruchu drogowego, którzy będą się cieszyć większym bezpieczeństwem.

1) „Raport o stanie rynku pocztowego w 2023 roku”, Urząd Komunikacji Elektronicznej, Warszawa, maj 2024.
2) „Transport drogowy w Polsce 2024/2025”, Transport i Logistyka Polska, styczeń 2025.
3) Tamże.