Kim jest cyfrowy nomada i kto może nim zostać?

Cyfrowy nomadyzm zyskał na popularności w związku z pracą zdalną, która upowszechniła się w trakcie pandemii COVID-19. Wiele osób zdecydowało się na takie rozwiązanie, aby wykonywać obowiązki zawodowe z dowolnego miejsca na świecie.

Dowiedz się, kim jest cyfrowy nomada i czy warto nim zostać. Poznaj zalety, wady i wyzwania związane z takim trybem pracy. Sprawdź również najpopularniejsze zawody oraz branże, w których pracują cyfrowi nomadzi.

Digital nomad – co to znaczy?

Digital nomad (cyfrowy nomada) to osoba, która wykonuje zdalną pracę z różnych miejsc – w obrębie jednego lub większej liczby państw. Wykorzystuje w tym celu narzędzia służące do komunikacji na odległość – zwłaszcza internet, telefon komórkowy i laptop. Najczęściej kontaktuje się z przełożonymi, współpracownikami oraz kontrahentami za pomocą korespondencji mailowej, chatu i wideokonferencji.

Cyfrowy nomadyzm jest postrzegany jako styl życia. Osoby wybierające taki sposób pracy cenią sobie zwłaszcza następujące wartości:

• mobilność, 
• niezależność, 
• wolność, 
• samorealizacja, 
• samowystarczalność,
• minimalizm.

Gdzie najczęściej pracuje cyfrowy nomada?

Cyfrowi nomadzi najczęściej podróżują do krajów i regionów atrakcyjnych pod względem turystycznym. Popularnymi kierunkami są m.in. Bali, Madera, Aruba, Andaluzja, Kostaryka, Chorwacja czy Portugalia. Pracę można wykonywać z dowolnego miejsca z dostępem do bezprzewodowego internetu, np. w strefie coworkingowej, bibliotece, kamperze, kawiarni, restauracji, hotelu, parku czy nawet na plaży.

Cyfrowy nomadyzm – zalety

Cyfrowy nomadyzm to tryb życia i pracy, z którym wiąże się wiele zalet. Poznaj najważniejsze z nich.

Możliwość zwiedzania świata

Cyfrowi nomadzi przy okazji zmiany miejsca, z którego wykonują pracę, mogą realizować swoje podróżnicze pasje, nawiązywać znajomości, a także poznawać obce kultury i języki.

Większa satysfakcja z pracy

Praca z dowolnego miejsca na świecie pozwala przezwyciężyć monotonię i zwiększyć motywację do wykonywania obowiązków zawodowych. Cyfrowi nomadzi zazwyczaj odczuwają dużą satysfakcję ze względu na elastyczność pracy zdalnej – m.in. planowanie zadań, czas pracy czy sposób jej wykonywania. Najczęściej nie muszą dostosowywać się do firmowych norm (dotyczących np. dress code’u) czy narzuconego przez przełożonego grafiku. Mogą zatem pracować w godzinach swojej najwyższej produktywności.

Możliwość wyboru miejsca sprzyjającego kreatywności

Cyfrowy nomada sam wybiera przestrzeń, w której pracuje. Nie musi być to klasyczne biuro, lecz np. miejsce z widokiem na morze, góry, las czy jezioro. Takie warunki sprzyjają wykonywaniu twórczej pracy, wymagającej dużej kreatywności.

Niższy poziom stresu

Cyfrowy nomadyzm pozwala zmniejszyć poziom stresu w pracy, a tym samym zredukować ryzyko wypalenia zawodowego. Będzie to możliwe pod warunkiem, że pracownik potrafi odpowiednio organizować swoją pracę.

Niższe koszty życia

Cyfrowy nomada może zamieszkać w państwie, w którym koszty życia są niskie. Pozwala mu to zwiększyć poziom swojego życia i zaoszczędzić pieniądze. Najczęściej taka osoba wybiera kraje, gdzie przez większą część roku panują wysokie temperatury. Dzięki temu może uniknąć kosztów ogrzewania lokalu. Władze niektórych regionów, np. Andaluzji, oferują zdalnym pracownikom zniżki podatkowe.

Cyfrowy nomadyzm – wyzwania

Cyfrowi nomadzi muszą mierzyć się z licznymi wyzwaniami, dlatego nie jest to rozwiązanie odpowiednie dla każdego pracownika.

Potrzeba dużej samodyscypliny

Praca zdalna wymaga sporej samodyscypliny, systematyczności, zorganizowania, a także umiejętności zarządzania sobą w czasie. Cyfrowy nomada musi zadbać o to, aby wyznaczone mu zadania wykonać w terminie wyznaczonym przez przełożonego lub zleceniodawcę. W takiej pracy trzeba umieć samemu się motywować – nie pomoże w tym szef, menedżer ani współpracownicy.

Trudność z zachowaniem work-life balance

Cyfrowi nomadzi mogą mieć trudność, aby oddzielić swoją pracę od życia prywatnego. Często odciąga ich od obowiązków zawodowych chęć wypoczynku, zwiedzania, poznawania nowych miejsc czy ludzi. Przeszkodą w zachowaniu work-life balance mogą być różne strefy czasowe, co nieraz wymaga pracy w godzinach nocnych – np. aby kontaktować się z klientami mieszkającymi w innym kraju. Zwiększa to ryzyko wypalenia zawodowego.

Bariery językowe i różnice kulturowe

Brak znajomości lokalnego języka może stanowić poważną przeszkodę komunikacyjną – zarówno w pracy, jak i w prywatnym życiu cyfrowego nomady. Często problematyczne okazują się także różnice kulturowe, dotyczące np. stylu życia lokalnych mieszkańców czy ich stosunku do obcokrajowców.

Trudność w budowaniu bliskich relacji

Wielu cyfrowych nomadów zmaga się z samotnością i tęsknotą za swoimi bliskimi. Mogą kontaktować się z nimi wyłącznie zdalnie, co utrudnia utrzymywanie i pielęgnowanie więzi. Ze względu na częste przeprowadzki, ciężko jest również budować nowe trwałe relacje.

Konieczna znajomość lokalnych przepisów prawnych

Osoba pracująca zdalnie w obcym kraju powinna znać lokalne przepisy, dotyczące m.in. ubezpieczeń społecznych, podatków czy wiz pracowniczych.

Potrzeba zorganizowania odpowiednich warunków pracy

Pracę zdalną mogą utrudnić (a nawet uniemożliwić) przerwy w dostępie do energii elektrycznej czy brak stabilnego połączenia z internetem.

Cyfrowy nomada powinien także zadbać o odpowiednio wyposażone stanowisko pracy, m.in. w przenośny komputer i niezbędny sprzęt IT, zewnętrzny dysk twardy, biurko czy wygodne krzesło. Konieczna może być też klimatyzacja oraz zabezpieczenie przed hałasem i utrudniającym pracę nasłonecznieniem.

Kto może zostać cyfrowym nomadą?

Cyfrowym nomadą może zostać osoba, której obowiązki zawodowe nie wymagają fizycznej obecności w miejscu pracy. Najczęściej na taki tryb decydują się pracownicy z branży kreatywnej, e-commerce oraz IT.

Przykładowe zawody cyfrowych nomadów to:

• programista,
• web developer,
• specjalista ds. pozycjonowania,
• copywriter,
• marketingowiec,
• fotograf,
• specjalista User Experience,
• analityk danych,
• tłumacz,
• bloger i vloger,
• youtuber i streamer,
• dziennikarz,
• psycholog,
• architekt,
• nauczyciel języka obcego,
• PR-owiec, 
• grafik komputerowy,
• księgowy,
• inwestor.

Cyfrowi nomadzi a praca etatowa

Cyfrowy nomadyzm jest popularny nie tylko wśród freelancerów (samozatrudnionych), lecz coraz częściej na takie rozwiązanie decydują się także osoby pracujące na etacie. Pracodawca i pracownik powinni przestrzegać przepisów zapisanych w Ustawie z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Dokument ten reguluje zasady wykonywania pracy zdalnej, w tym w charakterze cyfrowego nomady.

Pracownik jest zobowiązany, aby uzgodnić z pracodawcą miejsce wykonywania pracy zdalnej. Jeśli będzie chciał je zmienić, również musi uzyskać pozwolenie. Warunki świadczenia zdalnej pracy można ustalić przy zawieraniu umowy o pracę lub w późniejszym czasie po zatrudnieniu. Należy zapisać je np. w regulaminie pracy zdalnej.

Pracodawca powinien określić zasady dotyczące m.in.:

• zwracania kosztów wykonywania pracy zdalnej,
• kontroli wykonywanej pracy oraz przestrzegania norm BHP,
• przestrzegania obowiązków w zakresie ochrony danych osobowych i innych poufnych informacji,
• serwisu powierzonych pracownikowi narzędzi pracy, ich konserwacji czy aktualizacji oprogramowania.

Cyfrowy nomada zatrudniony w ramach umowy o pracę może w każdym momencie otrzymać od przełożonego polecenie powrotu do stacjonarnej siedziby firmy. Jeśli tego nie zrobi, pracodawca ma prawo posądzić go o naruszenie obowiązków pracowniczych.