Najwyższa wartość głównego indeksu od 2 lat

Barometr EFL na IV kwartał br. wskazuje na lekką poprawę nastrojów wśród przedstawicieli sektora MŚP. Główny indeks wyniósł 50,4 pkt., o 2,3 pkt. więcej niż kwartał wcześniej. Wartość powyżej progu ograniczanego rozwoju wynoszącego 50 pkt. oznacza, że w odczuciu przedsiębiorców sytuacja w kontekście prowadzenia działalności w najbliższych miesiącach ulegnie poprawie. Eksperci EFL zwracają uwagę, że odczyt przekroczył próg OR po raz pierwszy od 2 lat (w IV kwartale 2021 roku wyniósł 50,3 pkt.). Do tego pozytywnym prognostykiem może być rosnąca od kilku kwartałów skłonność do nowych inwestycji. Na początku roku tylko 0,5% przedsiębiorców wskazywało na większe plany inwestycyjne, w obecnym pomiarze 8%.

– W dotychczasowych pomiarach, w „normalnym czasie”, pod koniec roku, między III a IV kwartałem nastroje wśród MŚP najczęściej „spadały” o kilka punktów. W tegorocznym pomiarze mamy do czynienia z odwrotną sytuacją, co stanowi pozytywne zaskoczenie. Na uwagę zasługują przede wszystkim dwa elementy. Po pierwsze, po raz pierwszy od 2 lat został przekroczony próg ograniczonego rozwoju, który wskazuje, że firmy widzą światełko w tunelu rozwojowym. Optymizmem napawa także wskaźnik inwestycyjny – jest najwyższy od kilkudziesięciu miesięcy. A jak już nie raz podkreślaliśmy odbicie w inwestycjach jest najlepszym prognostykiem odbicia się „od dna”. To one świadczą o tym, że firmy dobrze radzą sobie z prowadzeniem codziennego biznesu i mogą pozwolić sobie na rozwój działalności. Z pewnością wpływ na lepsze nastroje ma spadająca od kilku miesięcy inflacja, odrobinę niższe stopy procentowe oraz nadchodzące wybory parlamentarne. Czy optymizm z nami zostanie na dłużej przekonamy się w styczniu, w pierwszym przyszłorocznym pomiarze – mówi Radosław Woźniak, prezes EFL.

Granica przekroczona

Próg OR to poziom ograniczonego rozwoju firm z sektora MŚP, który wynosi co najmniej 50 pkt. w Barometrze EFL. Stanowi algorytm stworzony na podstawie danych zgromadzonych w trakcie badania przedsiębiorców dotyczących 4 sfer: poziomu sprzedaży, planowanych inwestycji w środki trwałe, płynności finansowej i zapotrzebowania na zewnętrzne finansowanie. Przyjmuje wartości od 0 do 100, przy czym zagregowany wynik powyżej 50 pkt. oznacza, że występują sprzyjające warunki do rozwoju sektora MŚP, natomiast wynik niższy oznacza, że warunki te są niekorzystne.

Główny odczyt Barometru EFL na IV kwartał 2023 roku wyniósł 50,4 pkt., o 2,3 pkt. więcej niż we wcześniejszym kwartale. Osiągnięty poziom wartości przekroczył próg OR, co oznacza, że mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa widzą szanse na rozwój w najbliższych miesiącach.

Czas na inwestycje?

Analizując dane z poprzednich czterech pomiarów widać, że po miesiącach stagnacji w latach 2021-2022 widać lekkie odbicie inwestycyjne. W I kwartale tego roku tylko 0,5% planowało wzrost inwestycji, w II i III kwartale grupa takich osób wynosiła odpowiednio 2% i 5%, aby pod koniec roku wzrosnąć do 8%. Istotnie w ciągu kwartału zmniejszyła się także liczba przedsiębiorców spodziewających się mniejszych inwestycji – z 24% w III kwartale br. do 11% w IV kwartale br.

W ostatnim pomiarze tego roku istotnie wzrosło zapotrzebowanie na finansowanie zewnętrzne – z 13% w III kwartale br. do 25% w IV kwartale br. Dalej może to świadczyć o tym, że potrzeby mikro, małych i średnich firm w tym zakresie się zwiększają wraz z perspektywą trudnego otoczenia gospodarczo-społecznego. Jednak w przypadku firm, które myślą o inwestycjach, dodatkowe fundusze najpewniej przyczynią się do realizacji tychże planów inwestycyjnych.

Średniaki radzą sobie najlepiej

W przypadku prognoz dotyczących sprzedaży nie widać znaczących zmian w porównaniu do poprzedniego pomiaru. 12% firm liczy na wzrost zamówień (w III kwartale br. było to 13%).

Warto jednak zwrócić uwagę na prognozy sprzedażowe firm w zależności od ich wielkości. O ile w przypadku najmniejszych firm tylko co dziesiąta spodziewa się większych zamówień (po 9% mikro i małych firm), o tyle średnie przedsiębiorstwa patrzą w przyszłość z większym optymizmem. Niemal co czwarta organizacja zatrudniająca od 50 do 249 pracowników liczy na wzrost sprzedaży w ostatniej części tego roku (23%).

Nieco lepsze wyniki obserwujemy w kontekście przewidywanej płynności finansowej. 12% przedsiębiorców liczy na jej poprawę. To wzrost względem poprzedniego kwartału o 1 punkt procentowy. Podobnie jak w przypadku sprzedaży, tak i w przypadku płynności finansowej najbardziej optymistyczne prognozy wyrażają średnie przedsiębiorstwa. 21% takich firm spodziewa się lepszej kondycji finansowej (9% mikro i 10 małych firm).

***

Barometr EFL jest syntetycznym wskaźnikiem informującym o skłonności firm z sektora MŚP do wzrostu (tj. rozwoju rozumianego, jako stawianie sobie przez przedsiębiorstwa celów związanych ze wzrostem sprzedaży i produkcji, ekspansją na nowe rynki i maksymalizacją zysków, co jest związane z inwestycjami w środki trwałe). Prognozowana na dany kwartał kondycja finansowa firm MŚP daje punkt odniesienia do wnioskowania o zakładanym kierunku zmian, które sprzyjają wzrostowi lub działają hamująco na rozwój firm. Badanie przygotowywane jest przez Ecorys na zlecenie Europejskiego Funduszu Leasingowego SA., a jego wyniki są publikowane co kwartał. Jego uczestnicy to mikro, małe i średnie firmy terenu całej Polski. W badaniu wzięła udział reprezentatywna grupa 600 mikro, małych i średnich firm. Aktualna edycja badania odbywała się od 1 do 27 września 2023 roku.