Car-sharing. Formuła wypożyczania aut na minuty zawojowała polskie miasta

Rynek wypożyczalni samochodów w Polsce jest stosunkowo młody. Coraz więcej firm z powodzeniem świadczy tego typu usługi, pomimo wcale nie niskich nakładów finansowych potrzebnych do rozkręcenia takiego modelu biznesowego. Liczby robią wrażenie – do 2025 r. globalny rynek car-sharingu ma rosnąć średnio o 37,5 proc. rocznie.

W artykule wyjaśniamy, co to jest carsharing i jakie korzyści ma wypożyczanie samochodu na minuty w obliczu rosnącego zapotrzebowania na miejsca parkingowe i kosztów posiadania samochodu na własność.

Co to jest car-sharing?

Car-sharing to system wspólnego użytkowania samochodów osobowych. W tym modelu auto jest udostępniane użytkownikowi za ustaloną opłatą przez operatora floty pojazdów. Wypożyczającym mogą być różne przedsiębiorstwa, agencje, spółdzielnie czy stowarzyszenia, a także grupy osób fizycznych. Co istotne, car-sharing umożliwia wypożyczenie samochodu na krótki czas, często na minuty lub godziny. Jest to atrakcyjny system dla osób, które sporadycznie potrzebują pojazdu, a także dla tych, którzy chcieliby okazjonalnie mieć dostęp do samochodu innego typu. 

Car-sharing w Polsce i na świecie

Jeszcze do niedawna car-sharing nie cieszył się wśród Polaków popularnością. Mało kto w ogóle wiedział, na czym polega ten rodzaj biznesu i interesował się wynajmowaniem samochodów. A specjaliści są zgodni – rynek charakteryzuje się bardzo dużym potencjałem. Popularność wypożyczalni miejskich samochodów w systemie car-sharingu rośnie i będzie coraz większa. Według danych Statista Research Department liczba osób korzystających z takich rozwiązań na świecie zbliża się do 50 milionów, a w 2026 r. przekroczy 60 mln. W samej Europie jest to kilkanaście milionów użytkowników, a najwięcej kierowców korzystających z takiego wynajmu jest w Niemczech.

Car-sharing w naszym kraju działa od 2016 roku. Taka usługa wypożyczenia samochodu dostępna jest w największych polskich miastach, m.in. w Warszawie, Krakowie, Trójmieście i we Wrocławiu. W jej ramach dostępne są również samochody elektryczne. Po zastoju związanym z pandemią rynek carsharingu w Polsce odbudowuje się, a specjaliści prognozują jego dalszy rozwój.

Carsharing a tradycyjny wynajem auta

Auta na minuty różnią się od tradycyjnego wypożyczania samochodów w następujących kwestiach:

• car-sharing nie jest ograniczony przez pracę biura;
• rezerwacja, odbiór i zwrot samochodu są we własnym zakresie użytkownika;
• pojazdy mogą być wypożyczane na minuty, godziny lub dni;
• użytkownicy zostali wstępnie zatwierdzeni do jazdy (ich prawo jazdy zostało sprawdzone, a mechanizm płatności został ustalony);
• samochody są rozmieszczone w obszarze usług, dzięki czemu łatwo do nich dotrzeć za pomocą publicznych środków transportu;
• pojazdy nie są serwisowane po każdym wypożyczeniu (choć niektórzy operatorzy stale czyszczą i tankują flotę);
• istnieją różne modele parkowania (np. free-floating umożliwia pozostawienie auta w dowolnym miejscu); 
• ubezpieczenie jest wliczone w koszt wypożyczenia;
• paliwo często jest w cenie usługi. 

Zdarzają się również kooperacje między operatorami car-sharingowymi a lokalnymi wypożyczalniami samochodów (np. w sytuacjach, gdy tradycyjne wypożyczenie okazuje się tańsze). 

Kolejny krok w wypożyczaniu aut

Po pojawieniu się miejskich (lub prywatnych) wypożyczalni rowerów i podobnych usług na rynku skuterów i hulajnóg, które odniosły spektakularny sukces wśród naszych rodaków, Polacy są wreszcie gotowi, aby w podobnym systemie zacząć wypożyczać samochody. Wbrew pozorom, to nie jest system nastawiony wyłącznie na krótkie przejazdy. Docelowo car-sharing ma motywować użytkowników do pozostawienia lub rezygnacji z własnego samochodu. Usługodawca powinien zapewnić szeroki wachlarz taryf klientom w taki sposób, aby można było z samochodu skorzystać zarówno w krótkoterminowych wypożyczeniach, jak i w przypadku wyjazdów na większe zakupy czy spędzenia czasu z rodziną poza miastem. W końcu podstawą car-sharingu jest uzyskanie korzyści prywatnego samochodu, bez dodatkowych opłat i obowiązków wynikających z jego posiadania. 

Ekonomia, ekologia, przyszłość

Jazda wypożyczonym samochodem może przynieść wiele korzyści. Jak czytamy w raporcie specjalnym EFL o car-sharingu w Polsce z 2023 roku, upowszechnienie się tej metody wynajmu pojazdów na całym świecie pozwoliłoby zmniejszyć liczbę samochodów poruszających się po drogach o ⅓. IPSOS wyliczył, że samochody stoją nieużywane na parkingach aż przez 96 proc. czasu. Tymczasem 1 współdzielony pojazd może zastąpić 11 aut prywatnych, tym samym uwalniając aż 150 m2 przestrzeni zajmowanej przez zaparkowane pojazdy.

Statystyki z krajów zachodnich, w których car-sharing jest znacznie bardziej rozpowszechniony, napawają optymizmem. 25 proc. użytkowników, którzy spróbowali auta na minuty, rezygnuje z zakupu własnego pojazdu i jeździ o 44 proc. mniej niż przeciętny kierowca. Ponadto wykorzystanie samochodu wynajmowanego jest ośmiokrotnie większe niż prywatnego – wzrasta średnio z jednej do ośmiu godzin. Dla środowiska oznacza to zmniejszenie zużycia zasobów i zanieczyszczenia powietrza.

W teorii rozwiązanie ma być na tyle przystępne cenowo, że na wynajem auta w systemie car-sharing będzie stać przeciętnego studenta, rodzinę z dziećmi oraz biznesmena. Nie należy jednak patrzeć na car-sharing jako konkurencję dla taksówek, a uzupełnienie rynku transportowego. W badaniach ustalono, że im większa będzie grupa, do której potrzeb produkt będzie dostosowany, tym cały system będzie działał sprawniej, taniej, a w perspektywie zwiększy szanse na własny rozwój.