Płatności mobilne coraz popularniejsze! Czy są bezpieczne?

Płatności mobilne w Polsce cieszą się szybko rosnącą popularnością. Potwierdzeniem tego są dane z raportu „NetB@nk. Bankowość internetowa i mobilna, płatności bezgotówkowe”. Wynika z niego, że na koniec I kwartału 2022 roku ponad 17,5 miliona Polaków było aktywnymi użytkownikami bankowych aplikacji mobilnych. Jest to wzrost aż o 21% w porównaniu do I kwartału 2021 roku. Obecnie przeszło 80% klientów bankowości internetowej dokonuje płatności bezgotówkowych przy użyciu aplikacji mobilnych.

W artykule wyjaśniamy, czym jest płatność mobilna i co warto wiedzieć na ten temat. Wskazujemy także rodzaje oraz najpopularniejsze w naszym kraju systemy tego typu płatności. Ponadto opisujemy korzyści, jakie przedsiębiorcy mogą odnieść dzięki oferowaniu klientom takiej formy regulowania należności.

Płatności mobilne – definicja

Płatności mobilne to bezgotówkowa forma płatności, która umożliwia zapłatę za produkty lub usługi przy wykorzystaniu urządzenia mobilnego – np. smartfona, tabletu, sportowego zegarka (smartwatcha) czy opaski do monitorowania aktywności (smartbanda).

Transakcje tego typu są przetwarzane przez systemy, które pełnią rolę wirtualnego portfela. W tym celu użytkownik musi pobrać na swój telefon odpowiednią aplikację, która łączy się z systemem bankowości internetowej klienta. Dzięki temu nie musi on płacić w tradycyjny sposób gotówkowy czy za pomocą przelewu bankowego. Systemy płatności mobilnych mogą wymagać połączenia z siecią internetową, lecz niektóre działają również w trybie offline.

Rodzaje płatności mobilnych

Płatności mobilne można podzielić ze względu na sposób, w jaki urządzenie łączy się z bankowym centrum przetwarzania danych.

Zdalne płatności mobilne

W celu realizacji płatności urządzenie mobilne łączy się z serwerem za pomocą internetu lub poprzez wysłanie wiadomości SMS. W pierwszym przypadku klient przy użyciu aplikacji płaci za wybraną usługę. Kwota transakcji jest pobierana z jego konta bankowego.

Zdalne mobilne płatności SMS polegają natomiast na wysłaniu z telefonu wiadomości tekstowej na określony numer. W komunikacie zwrotnym klient otrzymuje kod, który może wykorzystać w celu uzyskania dostępu do określonej usługi. Ten rodzaj płatności mobilnych jest przeznaczony głównie do dokonywania zakupów online.

Płatności kodami QR

W aplikacjach mobilnych niektórych polskich banków jest dostępna opcja mobilnych płatności poprzez zeskanowanie kodu QR. Należy w tym celu użyć telefonu z wbudowanym aparatem, przyłożyć obiektyw do kodu na fakturze, rachunku czy innym dokumencie, a następnie zatwierdzić transakcję.

Mobilne płatności zbliżeniowe

Jest to metoda zapłaty oparta na wykorzystaniu technologii komunikacji bliskiego zasięgu NFC. Umożliwia płatności bezgotówkowe poprzez zbliżenie urządzenia mobilnego, smartwatcha czy smartbanda do sprzętu autoryzującego – może nim być terminal płatniczy lub inny telefon. Nie każde urządzenie mobilne obsługuje standard NFC – konieczna jest odpowiednia antena do nawiązania komunikacji radiowej. Funkcję tą udostępnia większość banków w naszym kraju.

Popularne systemy płatności mobilnych

Najpopularniejszy obecnie system obsługujący płatności mobilne w Polsce to BLIK. Na koniec I kwartału 2022 roku korzystało z niego aż 10,5 miliona użytkowników, którzy zrealizowali 250 milionów transakcji na łączną kwotę 32,6 miliarda złotych. BLIK pozwala w pełni uniknąć konieczności używania karty płatniczej. Wystarczy zalogować się do aplikacji swojego banku obsługującego ten system, pobrać jednorazowy kod, wpisać go na terminalu lub stronie internetowej, a następnie zatwierdzić numerem PIN w aplikacji mobilnej banku. Kod jest ważny tylko przez 2 minuty.

Do popularnych aplikacji do zdalnych płatności mobilnych zaliczają się także mPay, Autopay i moBiLET. Za ich pomocą można regulować należności m.in. za parkingi, przejazdy autostradą, automyjnię, gry, doładowania telefonów, cyfrowe treści czy różnego rodzaju bilety, w tym do autobusu, pociągu czy kina.

Najbardziej znane systemy obsługujące płatności zbliżonego NFC to Google Play – aplikacja dostępna na urządzeniach z systemem Android oraz Apple Pay – dla użytkowników urządzeń z systemem iOS, iPadOS, watchOS lub macOS. Systemy te pełnią funkcję elektronicznego portfela i obsługują karty płatnicze wielu banków w Polsce.

Bezpieczeństwo m-płatności

Płatności mobilne to stosunkowo bezpieczna forma zapłaty. Każda transakcja wymaga autoryzacji użytkownika w aplikacji, np. za pomocą kodu PIN, hasła czy odcisku palca. Zmniejsza to ryzyko utraty środków w przypadku zgubienia lub kradzieży telefonu. Użytkownik może również ustawić limit płatności mobilnych w aplikacji bankowej. Bezpieczeństwo korzystania z m-płatności zapewniają systemy stosowane przez banki, m.in. anty-fraudowe czy monitorujące operacje klientów.

Aby mobilne płatności bezgotówkowe mogły być bezpieczne, należy w odpowiedni sposób chronić telefon. Warto zainstalować na nim oprogramowanie antywirusowe, co pozwoli zapobiec ryzyku infekcji złośliwym oprogramowaniem. Wskazane jest także zablokowanie dostępu do telefonu poprzez blokadę ekranu numerem PIN, odciskiem palca czy systemem rozpoznawania twarzy. Warunkiem bezpiecznych płatności mobilnych jest instalowanie aplikacji do ich obsługi jedynie z wiarygodnych źródeł. Niebezpieczne może być ponadto nawiązywanie połączenia z systemem transakcyjnym przy użyciu publicznej sieci Wi-Fi.

Jakie korzyści może odnieść przedsiębiorca dzięki płatnościom mobilnym?

Firmy oferujące taką formę bezgotówkowego regulowania należności mogą odnieść wiele korzyści biznesowych. Wskazujemy najważniejsze z nich.

Wzrost liczby klientów i przychodów

Płatności mobilne są znacznie szybsze i wygodniejsze w porównaniu do gotówkowych. Klient nie musi pamiętać o karcie płatniczej, wypchanym pieniędzmi portfelu, wystarczy, jak będzie miał przy sobie telefon, zegarek czy opaskę. Nie ma konieczności podawania numeru i daty ważności karty, numeru konta bankowego ani swoich danych osobowych. Firma oferująca mobilne płatności może pozyskać nowych klientów, którzy chętnie korzystają z nowoczesnych rozwiązań. Większa liczba klientów przekłada się na wzrost przychodów firmy.

Niskie koszty

Wprowadzenie płatności bezgotówkowych nie wymaga kosztownych inwestycji w sprzęt – wystarczy wyposażyć pracowników w prosty terminal do transakcji zbliżeniowych, którego rolę może pełnić nawet smartfon. Oszczędzać możemy także na prowizjach – będą one niższe w porównaniu do płatności kartą.

Korzyści wizerunkowe

Przedsiębiorca dzięki wprowadzeniu płatności mobilnych może budować wizerunek firmy otwartej na nowoczesne technologie. W wielu branżach jest to przewaga konkurencyjna.

Prostota obsługi płatności

Obsługa transakcji mobilnych jest szybka i intuicyjna. Dzięki temu przedsiębiorca nie musi inwestować w dodatkowe szkolenia dla pracowników. Dodatkowymi korzyściami są: niskie ryzyko pomyłek kasjerskich oraz krótsze kolejki w stacjonarnych punktach sprzedaży.

Możliwość geolokalizacji

Niektóre systemy płatności mobilnych umożliwiają przedsiębiorcom korzystanie z funkcji geolokalizacji. Pozwala ona dowiedzieć się, z jakich miejsc klienci realizują transakcje, a następnie kierować do nich spersonalizowane oferty promocyjne.