Zawieszenie działalności gospodarczej a leasing

Prowadzenie biznesu zawsze wiąże się z jakimś ryzykiem. Firma może nagle przestać być rentowna, np. na skutek utraty klientów czy trudnej sytuacji rynkowej. W takim przypadku przedsiębiorcy mogą rozważyć czasowe zawieszenie działalności gospodarczej. Z rozwiązania tego najczęściej korzystają firmy funkcjonujące w branżach o charakterze sezonowym. W artykule odpowiadamy na pytanie o to, jak zawieszenie firmy wpływa na obowiązującą umowę leasingową.

Na jaki okres może zostać zawieszona działalność?

Przedsiębiorca może wstrzymać aktywność na okres co najmniej 30 dni. W przypadku firm znajdujących się w rejestrze KRS, obowiązuje również maksymalny okres zawieszenia, który wynosi 24 miesiące. Przedsiębiorstwa wpisane do CEIDG mogą wstrzymywać działalność nawet na czas nieokreślony. W tym samym rejestrze powinni zgłosić następnie na odpowiednim formularzu zamiar jej wznowienia.

Z czym wiąże się zawieszenie działalności gospodarczej?

Przedsiębiorca nie musi składać okresowych deklaracji VAT-7 ani generować pliku JPK VAT oraz traci możliwość osiągania firmowych przychodów i wystawiania faktur swoim kontrahentom – jeżeli nie dokonano sprzedaży dozwolonej przepisami podczas zawieszenia działalności, jak np. sprzedaż własnego środka trwałego. Nie może również dokonywać amortyzacji środków trwałych i odpisów podatkowych z tego tytułu.

Co do zasady, firma w okresie zawieszenia nie powinna również ponosić wydatków oraz zaliczać ich do kosztów uzyskania przychodów. Istnieją jednak wyjątki od tej reguły. Dopuszczalne jest m.in. dalsze ujmowanie w księdze przychodów i rozchodów tych kosztów, które wynikają z umów zawartych przed zawieszeniem działalności. Są to zazwyczaj stałe zobowiązania, niezbędne w celu zabezpieczenia i zachowania źródła przychodów, np. koszty abonamentu telefonicznego, internetu, leasingu, kredytu, wynajmu lokalu, wody czy energii elektrycznej. Przedsiębiorca jest zobowiązany opłacać je nadal, pomimo czasowego zaprzestania prowadzenia działalności.

Leasing a zawieszenie działalności

Zawieszenie działalności gospodarczej nie zwalnia przedsiębiorcy z konieczności dalszego opłacania rat leasingowych. Powinien on powiadomić finansującego o swoim zamiarze, a następnie wybrać jedną z kilku możliwości rozliczenia leasingu.

• Przedwczesne zerwanie umowy i zwrócenie przedmiotu leasingu – w takim przypadku leasingobiorca jest zobowiązany do pokrycia wszystkich pozostałych rat, a także zapłacenia dodatkowych prowizji, odsetek oraz kary umownej. Kwota zobowiązania zostaje pomniejszona o dyskonto oraz o wartość uzyskaną przez leasingodawcę ze sprzedaży zwróconego środka trwałego (lub zawarcia umowy leasingu z innym leasingobiorcą).
• Wcześniejszy wykup przedmiotu leasingu – przedsiębiorca może również zdecydować się wpłacić z góry kwotę odpowiadającą wartości wszystkich nieopłaconych rat. Jeżeli dysponuje wystarczającą ilością gotówki, wtedy ma możliwość zachowania leasingowanego środka trwałego. Konieczne jest otrzymanie zgody od finansującego. Może on również obciążyć leasingobiorcę opłatą manipulacyjną. Decydując się na wcześniejszy wykup, warto dokonać tego nie wcześniej niż przed upływem 40% okresu normatywnej amortyzacji przedmiotu umowy. W przeciwnym razie nie będzie możliwości jego wykupu za kwotę niższą w porównaniu do wartości rynkowej.
• Cesja leasingu – polega na przeniesieniu za zgodą finansującego umowy na osobę trzecią. W takim przypadku to nowy leasingobiorca będzie spłacał pozostałe raty na dotychczasowych warunkach. Przedsiębiorca dzięki takiemu rozwiązaniu może uniknąć negatywnych konsekwencji przedwczesnego zerwania umowy, takich jak prowizje, kara umowna czy odsetki za zwłokę w płatności. Firma leasingowa nie będzie również musiała windykować należności.
• Kontynuowanie opłacania rat leasingowych do końca umowy – po zawieszeniu działalności gospodarczej nadal można opłacać raty leasingowe i uwzględniać je w kosztach uzyskania przychodów. Istnieje również możliwość odliczania podatku VAT od wpłacanych rat i dalszego składania deklaracji VAT. Firma w trakcie wstrzymania prowadzenia działalności ma również prawo odliczyć VAT od wykupu przedmiotu umowy.

Jak rozliczyć leasing w okresie zawieszenia działalności?

Jeżeli przedsiębiorca podejmie decyzję o uwzględnianiu w księdze przychodów i rozchodów kosztów wynikających z umów zawartych przed zawieszeniem działalności, może wtedy rozliczyć takie wydatki na dwa sposoby:

• w pierwszym okresie rozliczeniowym po wznowieniu działalności,
• w rocznym zeznaniu podatkowym – jeżeli odwieszenie firmy nastąpi po zakończeniu roku podatkowego.

Powyższe zasady obowiązują zarówno w przypadku rozliczania podatku dochodowego, jak i VAT od wpłacanych rat po zawieszeniu działalności. Firma decydująca się na rozliczenie VAT po wstrzymaniu prowadzenia firmy, jest zobowiązana do złożenia w urzędzie skarbowym deklaracji VAT-7 oraz pliku kontrolnego JPK.

Leasingobiorca ma również prawo odliczyć koszty wykupu przedmiotu leasingu w okresie zawieszenia swojej firmy oraz naliczony do faktury sprzedażowej VAT. W tym przypadku również może tego dokonać w rozliczeniu rocznym lub w pierwszym okresie rozliczeniowym po odwieszeniu działalności. Ma także możliwość zdecydowania się na wykup prywatny.

Zawieszenie działalności a leasing finansowy

Nieco odmienne zasady rozliczania leasingu w okresie zawieszenia działalności obowiązują w przypadku leasingu finansowego. Firmy korzystające z takiej formy finansowania płacą cały VAT z góry po otrzymaniu przedmiotu umowy do swojej dyspozycji. Nie dotyczy ich już zatem rozliczanie tego podatku po zawieszeniu działalności. W okresie wstrzymania aktywności na rynku nie mogą również poddawać środka trwałego amortyzacji. Ostatniego odpisu w kosztach uzyskania przychodu dokonują w miesiącu zawieszenia działalności, a następnego dopiero po jej reaktywacji.

Czasowe zawieszenie działalności gospodarczej pozwala zatem firmie ograniczyć część stałych kosztów, np. związanych ze składkami ZUS. W dalszym ciągu przedsiębiorca jest jednak zobowiązany do regulowania należności wynikających z umów zawartych przed dniem zawieszenia. Nie inaczej jest w przypadku korzystania z leasingu – konieczne jest wtedy opłacenie wszystkich pozostałych rat. Istnieje możliwość ich uwzględniania w kosztach firmy oraz odliczania podatku VAT. Wszelkich rozliczeń można dokonać po wznowieniu działalności.

Niniejszy artykuł nie jest doradztwem podatkowym. Przed podjęciem decyzji w tym zakresie, powinieneś skonsultować się ze swoim doradcą podatkowym lub księgowym.